Quẻ Hỏa Thủy Vị Tế (đồ hình :|:|:|)
 |
| Hỏa Thủy Vị Tế |
còn gọi là quẻ Vị Tế (未濟 wẽi jĩ), là quẻ thứ 64 trong Kinh Dịch.
- Nội quái là ☵ (:|: 坎 kản) Khảm hay Nước (水).
- Ngoại quái là ☲ (|:| 離 lì) Ly hay Hỏa (火).
Văn Vương viết thoán từ: Vị Tế: Hanh. Tiểu hồ ngật tế, nhu kỳ vĩ, vô du lợi (未濟: 亨. 小狐汔濟, 濡其尾, 无攸利).
Chu Công viết hào từ:
Sơ lục: Nhu kỳ vĩ, lận.
Cửu nhị: Duệ kỳ luân, trinh cát.
Lục tam: Vị Tế: chinh hung, lợi thiệp đại xuyên.
Cửu tứ: Trinh cát, hối vong. Chấn dụng phạt Quỷ Phương, tam niên. Hữu thưởng vu đại quốc.
Lục ngũ: Trinh, cát, vô hối. Quân tử chi quang hữu phu, cát.
Thượng cửu: Hữu phu vu ẩm tửu, vô cữu. Nhu kỳ thủ, hữu phu, thất thị.
Giải nghĩa quẻ HỎA THỦY VỊ TẾ: Thất dã. Thất cách. Thất bát, mất, thất bại, dở dang, chưa xong, nửa chừng. Ưu trung vọng hỷ chi tượng: tượng trong cái lo có cái mừng.
Bình luận: Kinh Dịch kết thúc bằng quẻ Vị Tế (chưa xong việc) mà
trước đó lại là quẻ Ký Tế (đã xong việc).
Ý nghĩa của nó là mọi sự việc
tưởng chừng như đã kết thúc nhưng thực ra thì không bao giờ kết thúc.
Suy rộng ra thì vạn vật trong vũ trụ cũng vậy. Sự chuyển động, thay đổi
nói chung là không có đầu mà cũng chẳng có cuối.
BỨC TRANH HOẢ THUỶ VỊ TẾ
 |
1. Một người cầm đại đao bên tay trái, cái búa bên tay phải là chỉ về danh tiếng, thế lực do lòng trung thành mà có.
2. Con cọp ngồi dưới đất ý nói bị thất thế nặng nề.
3. Ngọn cờ bay trên núi, ý nói chiến thắng trong lần thi đấu đầu tiên.
4. Người cầm cờ lệnh: Tức uy quyền có trong tay.
Hình Và Tượng
Hình: Kiệt thủy cầu châu (Tát nước tìm ngọc).
Tượng: Ưu trung vọng hỷ (Lúc buồn mong có niềm vui).
Thoán Từ
Vị Tế: Hanh, tiểu hồ ngật tế. Nhu kỳ vĩ, vô du lợi.
Quẻ Vị Tế nghĩa là chưa hết hay chưa nên, chưa qua được.
Thuận lợi. Con chồn nhỏ định qua sông nhưng bị ướt đuôi.
Không việc gì có lợi cả.
Diễn Giải
Quẻ vị tế, là quẻ kết thúc Bộ Quẻ Dịch, chứ không phải là tiếp quẻ Ký Tế.
Vậy đặt quẻ Vị Tế vào cuối cùng Bộ Quẻ Dịch để chỉ cho sự kết thúc một chu kỳ, nghĩa là bắt đầu một chu kỳ mới.
Vị Tế là thời chưa cùng đã chưa cùng, thời còn sinh, sinh mãi.
Vậy nên, đặt tên quẻ là Vị Tế, mà ở vào thời Vị Tế thời vẫn là việc chưa nên, chỉ chưa nên mà thôi, chớ thời đến, thì kết quả cũng thành đạt.
Chiêm
1. Đây là quẻ tháng Bảy. Tốt trong mùa Đông. Xấu về mùa Thu.
2. Bạn lái xe đến xa lộ sau khi xuyên qua một cơn bão tuyết đầy nguy hiểm, bạn thấy nhẹ nhỏm và lơ đãng không cẩn thận nên bị mất điều khiển và chiếc xe của bạn lao xuống một hố sâu.
GIẢI NGHĨA KHÁC
Hình vẽ một viên quan võ, tay phải cầm búa, tay trái cầm kiếm, tựa lưng vào chiếc thang, là muốn khẳng định dựa vào sức mạnh và khả năng của bản thân để thăng tiến. Một người cầm cờ lệnh phất cao, trong khi con cọp ngồi yên chờ đợi, là biểu trưng cho uy quyền tuyệt đối. Lá cờ đại ở phía xa là vẫn còn mục đích chưa đạt được. Vị tế vốn tượng trưng cho cái đẹp trọn vẹn, nhưng Dịch luôn biến đổi, nên mọi chuyện chưa thể kết thúc trọn vẹn được. Không nên vội vàng giải quyết một lúc tất cả mọi vấn đề, mà cần suy nghĩ để đối ứng từng người, từng việc một.
Vị tế có tượng mặt trời ở trên. Mặt trăng ở dưới. Đó là bình minh. Tế là qua, Vị tế là chưa sang sông, chưa xong, việc chưa thành hoặc dở dang chưa có kết quả, nên chưa khẳng định được điều gì. Vị tế có triệu tiểu hồ ngật tế (giấu đầu hở đuôi). Màu sắc của quẻ này là đỏ - xanh lơ tạo ra sự liên kết không thống nhất, thiếu gắn bó và có xu hướng chia các ngả khác nhau. Xét về tổng thể, đây là quẻ kết thúc của Dịch, nhưng vòng tuần hoàn vẫn phải tiếp tục cho đến vô cùng. Bởi vậy, ta cần chuẩn bị cho chuỗi sự kiện mới bằng cách nắm vững ý nghĩa của Vị tế:
1. Mọi việc khi kết thúc chỉ là bước khởi đầu của một sự việc mới. Con đường tiếp theo sẽ hoặc khó đi lên con dốc cao hơn, hoặc dễ dàng tuột dốc xuống vực. Cách lựa chọn con đường cho riêng mình, phải thật cẩn trọng, sáng suốt và có cơ hội thành công. Sử chép, vào năm thứ 4 Hy Ninh dưới thời vua Tống Thần Tông, Âu Dương Tu xin nghỉ quan về nhà. Các đồ đệ của ông thắc mắc rằng: Công đức, uy tín của thầy được cả triều đình kính trọng, sao chưa đến tuổi nghỉ mà thầy đã vội vã rút lui như vậy? Dương Tu trả lời: Danh tiếng lúc bình sinh của ta đã được người sau học hết rồi. Rút lui để giữ trọn khí tiết tuổi già, chẳng hay hơn so với khi bị đuổi sao? Thực ra, lúc đó danh tiếng của Dương Tu đã lan truyền khắp thiên hạ rồi, nên ông nghĩ đến việc về quê làm một số việc công ích trong làng xã và bắt đầu viết sách để lại cho đời sau. Ông đã viết được nhiều tác phẩm hay và giá trị. Như thế, sự lựa chọn của ông là rất sáng suốt.
2. Không nên ngủ quên trong quá khứ, hoặc lấy quá khứ làm cơ sở cho thắng lợi hiện tại. Nếu không tỉnh táo, sẽ sai lầm không cứu vãn được. Thời Chiến quốc, Khuất Hà thắng trận trở về một thời gian thì lại được Sở Tử cử đi thảo phạt nước La, triều đình cử Môn Bá Tỷ đi tiễn. Lúc quay về, Tỷ nói rằng: Khuất Hà tất sẽ bị thua vì ông ta quá cao ngạo. Sau đó, Tỷ đi gặp Sở Tử đề nghị cho thêm quân đi trợ giúp Hà, nhưng Sở Tử từ chối. Khi bãi triều, Sở Tử về nhà kể chuyện này với phu nhân là Đăng Mạn. Phu nhân phân tích rằng: Bá Tỷ thực ra không phải muốn xin tăng thêm quân cho Khuất Hà đâu. Bá Tỷ thừa biết toàn bộ quân Sở của ta đã được đưa ra trận rồi, lấy đâu ra quân tăng thêm nữa? Nhưng vì thắng lợi lần trước làm mờ mắt, trận này Khuất Hà tất sẽ chủ quan, tự làm theo ý mình mà coi thường nước La. Nếu bệ hạ không phái người đi giám sát, làm quân sư thì rất có thể Hà sẽ thua nhanh. Sở Tử lúc này mới hiểu ý nghĩa lời đề nghị của Bá Tỷ, vội vàng cử người đuổi theo quân của Khuất Hà, nhưng không kịp. Do quá chủ quan khinh địch, nên Khuất Hà đã binh bại, thân vong.
3. Tại mỗi khúc quanh của cuộc đời, lại phải cần đến ý chí và lòng tin được củng cố. Còn trong mỗi công việc của mình, lại cần thêm cả sự chuyên tâm và kiên trì khổ luyện cho đến thành công. Chuyện Liệt Tử kể, có Cam Đăng bắn tên rất thiện nghệ, hễ giương cung lên là thú chạy không thoát, chim bay trên trời phải rơi. Học trò của ông là Phi Vệ theo học thầy bắn tên, xong cũng thành tài, trình độ còn hơn cả sư phụ. Kỷ Xương thấy vậy cũng muốn theo Phi Vệ học bắn tên. Thầy bảo, trước hết phải học nhìn không chớp mắt, sau đó mới học bắn. Kỷ Xương về nhà nằm ngửa mặt dưới khung cửi của vợ, hai mắt nhìn chăm chăm con thoi chạy đi chạy lại không hề chớp mắt. Sau 2 năm, dù lấy dùi gí sát tròng mắt, Kỷ Xương cũng không chớp. Phi Vệ bảo vẫn chưa được, phải luyện tập nhãn lực đến khi nào nhìn vật nhỏ thành to, vật không rõ thành rõ rồi hãy đến. Kỷ Xương trở về nhà dùng sợi lông trâu buộc con rận treo trước cửa sổ, ngày ngày chăm chú nhìn nó, càng lúc nhìn nó càng to hơn. Sau 3 năm, nhìn con rận to như chiếc bánh xe. Kỷ Xương dùng sừng trâu chế thành cung cứng, dùng cỏ bồng làm tên nhắm bắn con rận, mũi tên xuyên ngay giữa con rận mà sợi lông trâu không đứt. Lúc đó Kỷ Xương mới đến báo với thầy. Phi Vệ vui mừng chúc mừng Kỷ Xương đã thành tài.
“Yếu tố tinh thần rất quan trọng, nhưng tư tưởng mới là quyết định. Không nắm chính xác và giải quyết vướng mắc tư tưởng, thì việc to, việc nhỏ đều hỏng.”
4. Kiên trì với mục tiêu đã định ra, tranh thủ thời gian, khắc phục điều kiện sống để vươn lên, sẽ đạt được thành công cao nhất. Sách cổ chép, nhà thư pháp Vương Hy Chi bắt đầu rèn thư pháp từ năm 7 tuổi. Lúc nào ông cũng luyện viết, viết cả lên quần áo, viết dưới trăng. Sau 20 năm vừa làm, vừa học viết, nước ao nhà bị nhuộm đen do ông mài mực nhiều quá. Khi con trai ông hỏi bí quyết viết chữ đẹp, ông chỉ vào 18 cái vại đựng nước trong nhà và nói, đó chính là cơ sở rèn bí quyết. Nếu dùng hết nước của số vại đó để mài mực viết thì sẽ thành công. Quả nhiên, về sau, con trai ông viết cũng rất đẹp. Hay như đại văn hào Lỗ Tấn, học ở Nam Kinh, cũng hết sức nghèo túng. Mùa đông, ông không có tiền mua quần áo len, trên người chỉ có chiếc áo bông rách hở vai và quần vải bình thường. Nhưng, ông lại dùng số tiền làm thêm kiếm được, đến các hiệu sách cũ mua sách về đọc. Ông học rất giỏi, luôn đứng đầu lớp. Mỗi khi giành được huy chương Vàng, ông lại đem bán đi để mua sách về đọc. Nhờ đó, ông đã viết được hàng loạt tác phẩm nổi tiếng.
5. Không bao giờ nên nghĩ rằng, có thể mình sẽ luôn luôn đúng, mà bỏ ngoài tai những lời góp ý, phê bình của bạn bè và những người có trách nhiệm, hết lòng vì lợi ích chung. Đời nhà Đường, các đại thần phò tá Huyền Tông là Diêu Sùng, Tống Cảnh, Hàn Hưu đều có công rất lớn. Trong số đó, Tể tướng Hàn Hưu là người rất cương trực. Bất cứ khi nào Huyền Tông mắc sai lầm, dù nhỏ ông cũng thẳng thắn phê bình ngay. Có lần, trong bữa tiệc rượu, nhà vua có thái độ không đúng mực, hôm sau lên triều vừa hỏi quần thần xem Hàn Hưu có biết chuyện xảy ra không, thì tấu chương của Hàn Hưu đã chuyển lên rồi. Thấy thế, một nịnh thần thưa với Huyền Tông: Từ khi Hàn Hưu giữ chức Tể tướng đến nay, khiến bệ hạ tâm sức mỏi mệt, gầy sút đi nhiều, long thể người khiến cho ai cũng phải lo ngại! Lẽ ra, bệ hạ phải cách chức Hàn Hưu đi mới phải? Huyền Tông lắc đầu trả lời: Thật thiệt thòi cho Hàn Hưu, bởi tuy trẫm có gầy đi, nhưng nhờ có Hàn Hưu phò tá trẫm, nên trăm họ trong thiên hạ đều được béo lên! Thường các vị vua chỉ coi trọng chuyện mình béo, mặc thiên hạ gầy, nhưng vua Đường lại suy nghĩ ngược lại, nghe và làm theo người có trách nhiệm để dân nước được ấm no.
6. Yếu tố tinh thần rất quan trọng, nhưng tư tưởng mới là quyết định. Không nắm chính xác và giải quyết vướng mắc tư tưởng, thì việc to, việc nhỏ đều hỏng. Sách chép rằng, đời nhà Đường có công chúa Đơn Dương kết hôn với Tiết Vạn Triệt. Trong một lần nói chuyện nơi đông người có cả công chúa Đơn Dương, vua Thái Tông lỡ nhận xét rằng: Tiết phò mã thật là quê mùa! Nghe được câu nói ấy, công chúa cảm thấy tự nhiên rất xấu hổ, mấy tháng liền không ngủ chung với phò mã nữa. Thái Tông biết chuyện, bèn tìm cách hóa giải tư tưởng nặng nề của con gái. Nhà vua tổ chức một bữa tiệc rượu chỉ mời hai vợ chồng công chúa đến. Sau khi ăn uống no say, Thái Tông và Vạn Triệt thi đóng kịch xem ai giống nhân vật nhất, phần thưởng cho người thắng là thanh bảo đao của nhà vua. Thái Tông cố tình thua, rồi cởi bảo đao ra đeo cho Vạn Triệt. Ngay sau bữa tiệc ấy, công chúa Đơn Dương rất thoải mái, vui mừng ra mặt và hai vợ chồng lại nồng ấm như trước.
GIẢI NGHĨA ĐỒ HÌNH
Mô hình dự báo hay quẻ Hỏa Thủy Vị Tế
 |
| Quẻ Hỏa Thủy Vị Tế |
Khi dự báo, gặp mô hình dự báo hay quẻ này cho biết: việc chưa xong, cần phải xem xét cẩn thận, kỹ càng mọi việc trước khi hành động.
Đồ hình hướng không gian Trái đất Thủy Hỏa Ký Tế:
 |
| Hỏa Thủy Vị Tế |
a. Nếu chi tiết hóa từng sự việc, cho biết:
Xem thế vận: hiện tại đang khó khăn, song dần dần chuyển biến tốt. Cứ tiến hành công việc.
Xem hy vọng: được như ý song sau một thời gian.
Xem tài lộc: chưa có.
Xem sự nghiệp: còn nhiều trở ngại, khó khăn.
Xem nhậm chức: hiện khó thành.
Xem nghề nghiệp: chưa có thời cơ chuyển nghề.
Xem tình yêu: đôi bên chưa hòa hợp.
Xem hôn nhân: có lương duyên song phải tốn thời gian.
Xem đợi người: họ đến muộn.
Xem đi xa: nên tạm hoãn.
Xem pháp lý: còn dây dưa, nên hòa giải.
Xem sự việc: nhẫn nại mới có thể giải quyết.
Xem bệnh tật: ngày một giảm dần.
Xem thi cử: kết quả tạm được.
Xem mất của: có thể thấy.
Xem người ra đi: có thể tìm ra địa chỉ.
b. Nếu dự báo từng hào động, cho biết:
Nếu hào 1 động: cho biết công việc đương dự định tiến hành chuẩn bị chưa kỹ càng. Nếu cứ thực hiện sẽ sai lầm lớn.
Cũng cho biết: sau một thời gian đình đốn thì có điều kiện thuận lợi một cách kỳ lạ. Danh lợi tự nhiên mà đến. Mọi mưu sự nếu tiến hành sẽ thành công.
Công danh tài lộc đều thành công.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: không tốt, có nguy cơ phá sản.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: gặp khó khăn
Nếu hào 2 động: cho biết muốn thành công cần nhu thuận, giảm đi tính cương cường của bản thân.
Cũng cho biết: tình cảnh khó khăn, còn đang vu vơ ảo mộng. Danh, tài, duyên nghiệp đều dở dang. Mọi tin tức đến đều không thật, cần ẩn nhẫn chờ thời.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: bình thường.
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: không vội vã xuất tiền hàng thì có lợi.
Nếu hào 3 động: cho biết có cơ hội làm được việc lớn. Nhưng lúc này nên chờ đợi, nếu tiến hành ngay sẽ thất bại.
Cũng cho biết hiện tại có nhiều người mưu hại mình, nhưng cố giữ lòng khoan hòa thoáng đạt sẽ qua.
Mọi hành động nên dè dặt, thận trọng để tránh tai họa bất ngờ. Cần thích ứng với thời cơ để thành đạt. Mọi việc nên tiến hành vào mùa xuân mối thuận lợi.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: không tốt, có nguy hiểm với mình
- Xem khai trương: không nên khai trương.
- Xem buôn bán và giao dịch: không nên vội vã xuất tiền hàng, nếu không sẽ tổn thất.
Nếu hào 4 động: cho biết khi lượng được sức mình và khả năng thì mạnh dạn tiến hành sẽ đạt kết quả. Song phải kiên nhẫn và quyết chí thì mới làm được việc lớn.
Cũng cho biết có điều kiện thuận lợi đối với người có địa vị, chí khí cao, như bước đường công danh sẽ được thành đạt. Mọi sự nỗ lực phấn đấu đều đi đến kết quả tốt đẹp.
Đối với những người bình thường, báo hiệu được hưởng những điều tốt đẹp trong tương lai.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: khá vượng, kiếm được tiền và có tiếng vang lớn.
- Xem khai trương: khai trương đại cát, làm ăn hưng thịnh.
- Xem buôn bán và giao dịch: thành công và thu được lợi nhuận.
Nếu hào 5 động: cho biết công việc tiến hành thuận lợi vì có đức trung chính.
Cũng cho biết tình hình không thuận lợi, phải chịu phiền muộn cả trong lẫn ngoài. Tâm trí tiêu hao nhiều. Hiện tại: gia cảnh, tình duyên, công danh, sự nghiệp đều chưa thành.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: khá vượng, mọi việc thuận lợi.
- Xem khai trương: khai trương đại cát.
- Xem buôn bán và giao dịch: thành công và thu được lợi nhuận.
Nếu hào 6 động: cho biết sắp qua sự dở dang, nếu có lòng tự tin chuẩn bị cho hành động sắp tới thì tương lai tươi sáng.
Cũng cho biết: nếu biết tự cường, tự tin, có ý chí phấn đấu thì danh tài, duyên nghiệp đều có kết quả khả quan.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: khá vượng, mọi việc thuận lợi.
- Xem khai trương: khai trương đại cát.
- Xem buôn bán và giao dịch: thành công và thu được lợi nhuận.
Nguồn: Quang Tuệ
